Heb ik een blaasontsteking?

Een gewassen plas opvangen: wat is dat en hoe doe je dat?

Voor onderzoek van de urine bij de huisarts of in het laboratorium is vaak gewassen plas nodig. Hieronder volgt uitleg over gewassen plas en over het opvangen en bewaren van (ochtend) urine voor onderzoek.

Wat is een gewassen plas?

Met gewassen plas wordt bedoeld het middelste deel van de urine dat u uitgeplast. Deze gewassen plas wordt opgevangen nadat de omgeving van de plasbuis goed schoongemaakt is met water. Er wordt urine opvangen voor onderzoek dat zo min mogelijk verontreinigd is. Het onderzoek kan bij de huisarts worden gedaan of op het laboratorium. Een gewassen plas wordt ook wel middenstroom urine genoemd.

Waarom moet urine gewassen zijn?

Voor goed onderzoek van de urine is het belangrijk dat er zoveel mogelijk storende factoren worden vermeden. Het kan gaan om ongewenste aanwezigheid van huidcellen en huidbacteriën die zich in en om de plasbuis of vagina bevinden. Deze ‘verontreiniging’ is normaal, maar kan het moeilijker maken om goed onderzoek van de urine te doen. De uitslag van het onderzoek is betrouwbaarder als de urine zoveel mogelijk lijkt op urine in de blaas, dus vóór het uitplassen.

NB voor sommige onderzoeken moet juist het eerste deel (eerste portie) van de urine opgevangen worden om een goed onderzoeksresultaat te krijgen. Dit geldt onder andere voor onderzoek naar chlamydia en gonorroe (seksueel overdraagbare aandoeningen, SOA’s).

 

Is ochtendurine nodig, of niet?

Voor sommige onderzoeken is het nodig om ochtendurine op te vangen, dat is de eerste urine die na de nachtrust wordt uitgeplast. In ochtendurine zit een hogere concentratie van stoffen. Voor een zwangerschapstest is het bijvoorbeeld nodig om de ochtendurine op te vangen. Voor onderzoek op bacteriën bij verdenking op een blaasontsteking is ochtendurine ook wenselijk. Probeer in ieder geval urine op te vangen na een periode van drie uur waarin u niet geplast heeft. Belangrijk is dat de urine in een schoon potje wordt opgevangen en liefst in de koelkast bewaard wordt.

 

Hoe doe je dat: een gewassen plas opvangen?

Een schoon potje voor het opvangen van urine is te krijgen bij de huisarts of te koop bij drogist of apotheek. Gebruik geen schoongemaakte potjes waar bijvoorbeeld crème in heeft gezeten. Er blijven altijd restjes achter die het onderzoek kunnen verstoren. Vaak gaan dit soort potjes ook lekken, waardoor er opnieuw urine moet worden ingeleverd. Voor een kweek op het laboratorium is tenminste 10 milliliter urine nodig. Bij het opvangen van een gewassen plas, ga je als volgt te werk:

• Maak de geslachtsdelen schoon. Gebruik hiervoor alleen water en een zacht doekje en wrijf niet te hard.
  • Vrouwen: maak de schaamlippen schoon van buiten naar binnen, van voor naar achter. Houd de schaamlippen opzij bij het plassen;
  • Mannen: trek de voorhuid omhoog, maak de eikel schoon, houd de voorhuid omhoog bij het plassen;
• Plas een beetje urine uit in het toilet;
• Plas hierna in het potje;
• Plas het laatste deel weer uit in het toilet;
• Sluit het potje meteen goed af en schrijf uw naam en geboortedatum op het etiket.

Hoe moet de urine bewaard worden?

Het beste is om de opgevangen urine zo snel mogelijk bij de huisarts of op het laboratorium af te geven. Als dit niet mogelijk is moet de urine in ieder geval in de koelkast bewaard worden, maar niet langer dan 24 uur! Bij kamertemperatuur kunnen aanwezige bacteriën zich snel vermeerderen, vaak al binnen één uur. Daardoor zou een onbetrouwbaar beeld kunnen ontstaan.